Khi những trung tâm tài chính truyền thống tại châu Á đang bước vào giai đoạn chuyển mình hoặc đối diện với áp lực tái cấu trúc thì ở Việt Nam, Đà Nẵng đang nổi lên như một điểm đến hấp dẫn và đầy tiềm năng. Thành phố này được kỳ vọng sẽ trở thành một trong những trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia và là trung tâm tài chính mới với nhiều cơ chế thí điểm, chính sách ưu đãi vượt trội, mang tính đặc thù.
Ngày 7/6 , Hiệp hội Doanh nghiệp phần mềm Đà Nẵng (DSA) và Binance đã đồng tổ chức Hội nghị Danang Fintech: Unlocking the Future of Digital Assets để cùng nhau thảo luận về những xu hướng quan trọng của tài sản số như token hóa, blockchain, khung pháp lý và vấn đề an ninh nhằm xây dựng một hệ sinh thái tài sản số an toàn, minh bạch và phát triển bền vững.
"Thời điểm chín muồi" trở thành trung tâm tài chính mới trong khu vực
Ông Lê Hoàng Phúc - Giám đốc Trung tâm nghiên cứu, đào tạo thiết kế vi mạch và trí tuệ nhân tạo tại Đà Nẵng cho hay mô hình trung tâm tài chính quốc tế mà Đà Nẵng hướng tới sẽ tập trung vào ba yếu tố cốt lõi: tài chính xanh, tài chính hỗ trợ thương mại xuyên biên giới, tài chính công nghệ (fintech).
Thành phố đang sở hữu một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo đang phát triển nhanh chóng, với hơn 6.000 nhân lực chất lượng cao hoạt động trong các lĩnh vực công nghệ cao, AI, blockchain, bán dẫn,... Đây chính là nền tảng để phát triển các dịch vụ tài chính kỹ thuật số, ví dụ như ngân hàng số, giao dịch phi tập trung, dịch vụ tài chính phi truyền thống (DeFi), hay các mô hình tài chính mở (open finance)."Một trung tâm tài chính không chỉ cần dòng vốn hay định chế tài chính. Nó cần một hệ sinh thái tổng thể, gồm con người, công nghệ, hạ tầng và chính sách. Đà Nẵng hiện đang hội tụ đủ các yếu tố đó," ông Phúc khẳng định.
Về hạ tầng, thành phố đã đầu tư mạnh mẽ vào cả hạ tầng giao thông, kỹ thuật và công nghệ. Cảng biển nước sâu Tiên Sa, sân bay quốc tế, hệ thống logistics kết nối nội địa và quốc tế, cộng với hạ tầng số ngày càng được cải thiện tất cả giúp Đà Nẵng sẵn sàng đón dòng vốn toàn cầu.
Về nhân lực, mỗi năm Đà Nẵng có hơn 25.000 sinh viên tốt nghiệp từ các trường đại học, trong đó có hàng ngàn sinh viên chuyên ngành công nghệ cao. Đây là nguồn nhân lực trẻ, được đào tạo bài bản, có khả năng thích ứng nhanh với các xu hướng công nghệ mới từ dữ liệu lớn, AI đến blockchain là nền tảng để phát triển một trung tâm tài chính mang bản sắc công nghệ.
Về chính sách, Đà Nẵng là một trong những địa phương được Trung ương "chọn mặt gửi vàng" trao quyền thí điểm các chính sách đặc thù, vượt trội về thuế, đất đai, ưu đãi đầu tư… nhằm thu hút dòng vốn chất lượng cao và các tập đoàn công nghệ tài chính toàn cầu.
Không thể không nhắc đến yếu tố con người. Theo ông Phúc, đội ngũ lãnh đạo của Đà Nẵng hiện nay có tầm nhìn, quyết tâm và năng lực hành động phù hợp với đòi hỏi của giai đoạn mới. Theo ông Phúc, đây là 'thời điểm chín muồi' để giúp biến các 'kế hoạch trên giấy' thành hiện thực.
Đà Nẵng nhiều năm liền được mệnh danh là thành phố "đáng sống" nhất Việt Nam. Nhưng với sự chuyển mình về chiến lược phát triển, nơi đây còn đang trở thành "thành phố đáng đầu tư" đặc biệt trong lĩnh vực tài chính công nghệ.
Các startup trong lĩnh vực fintech, blockchain, ngân hàng số hay AI tài chính đang tìm đến Đà Nẵng như một mảnh đất mới nơi không chỉ có hạ tầng tốt, nhân lực trẻ, mà còn có tinh thần cởi mở, hỗ trợ đổi mới sáng tạo từ chính quyền.
Ông Lê Hoàng Phúc cũng nhấn mạnh: "Kỳ tích sông Hàn Đà Nẵng sẽ khởi nguồn cảm hứng cho sự hình thành Trung tâm tài chính quốc tế và các Sandbox phù hợp chuẩn mực quốc tế để tài sản số phát triển bền vững."
Tại Hội nghị, ông Lê Sơn Phong - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Thành phố Đà Nẵng cho biết thành phố đang từng bước định hình vai trò kiến tạo để hệ sinh thái đổi mới sáng tạo phát triển bền vững, trong đó có cả lĩnh vực blockchain, tài sản số. Với lợi thế về cơ chế, nguồn lực và hệ sinh thái rộng mở, thành phố sẽ triển khai cơ chế Sandbox (Thử nghiệm có kiểm soát) cho các sáng kiến công nghệ đột phá, đi đôi với việc thí điểm các mô hình chính sách linh hoạt, phù hợp với thực tiễn đổi mới.
Ông Phong nhấn mạnh, công nghệ không thể phát triển trong môi trường thiếu niềm tin, thiếu thể chế phù hợp và thiếu động lực đổi mới. Thành phố cam kết sẽ đồng hành với cộng đồng, doanh nghiệp, nhà đầu tư để thiết kế một không gian chính sách cởi mở, thuận lợi cho phát triển.
Trong khi đó, ông Võ Đức Anh - Phó Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ Khởi nghiệp Đổi mới Sáng tạo Đà Nẵng, một trong những văn bản nền móng cho cơ hội phát triển tài sản số Việt Nam là “Chiến lược quốc gia về ứng dụng và phát triển công nghệ chuỗi khối (blockchain) đến 2025, định hướng đến 2030” được chính phủ ban hành vào tháng 10/2024. Cùng dự thảo luật về công nghệ số, tài sản số đang được thảo luận sẽ mở ra hành lang pháp lý, quản lý ứng xử với tài sản số.
Ông Đức Anh cho biết, Nghị quyết 136 của Quốc hội về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng cũng cho phép thành phố được vận hành cơ chế Sandbox cho những lĩnh vực công nghệ mới, trong đó có blockchain và tài sản số. Đây được xem là những tiền đề quan trọng để Đà Nẵng có thể trở thành trung tâm tài sản số, không chỉ của Việt Nam mà còn mang quy mô quốc tế.
Từ góc nhìn của doanh nghiệp, bà Lynn Hoàng - Giám đốc Quốc gia Binance nhận định: "Điểm cộng đầu tiên là Việt Nam đã quyết định sẽ thí điểm về tài sản số. Đây là tiền đề quan trọng cho thấy Việt Nam đã sẵn sàng để song hành cùng thế giới trong lĩnh vực mới mẻ và giàu tiềm năng này. Tuy nhiên từ dự thảo đến khi ra được những văn bản pháp lý cụ thể vẫn còn một quãng đường dài. Nếu khung pháp lý kiến tạo, Việt Nam sẽ giành được nhiều lợi thế quan trọng. Ngược lại, chúng ta có thể đánh mất cơ hội. Hy vọng chính sách chúng ta sẽ không khác biệt quá nhiều với thế giới và kiến tạo sự phát triển của toàn ngành trong khi vẫn đảm bảo an toàn về quản lý."
Từ nghiên cứu thực tế, Phó giáo sư, Tiến sỹ Bình Nguyễn của Đại học RMIT Việt Nam, cho rằng việc ban hành một khung pháp lý rõ ràng cho tài sản số là thách thức rất lớn, không chỉ với Việt Nam mà ngay cả các quốc gia phát triển như Mỹ, Singapore, Thụy Điển vẫn đang tìm cách để cân bằng giữa phát triển và rủi ro dành cho doanh nghiệp.
“Với Việt Nam, chúng ta không thể kiểm soát được ngay toàn bộ mà phải chọn ra những lĩnh vực quan trọng nhất để nghiên cứu và ban hành luật, sau đó mở rộng ra toàn ngành," Tiến sĩ Bình nhận định. Theo ông, Việt Nam có thể ưu tiên khung pháp lý cho việc mua - bán tài sản số, tiếp đến là phân biệt rõ ràng các loại tài sản, tránh rủi ro xảy ra.
Theo các chuyên gia, thách thức lớn nhất trong việc ban hành một khung pháp lý phù hợp cho tài sản số là khu vực, quốc gia phải tùy vào điều kiện thực tế để cân bằng các yếu tố về thu hút vốn đầu tư nước ngoài; luật hóa cần hài hòa với thông lệ thế giới; kích thích người dùng tham gia; đặc biệt các công ty trong nước không bị “bỏ rơi”.
Trong khi đó, yếu tố an toàn phải được đặt lên hàng đầu. Những tiêu chuẩn quốc tế về KYC (xác minh danh tính người dùng), AML (chống rửa tiền) là không thể bỏ qua.
Đại diện Binance cho rằng để Đà Nẵng thu hút thêm nguồn vốn quốc tế, cơ quan chức năng nên đi cùng doanh nghiệp khi đưa ra hành lang pháp lý. Đà Nẵng có thể nghiên cứu và học tập mô hình của UAE về quản lý tài sản số. Chỉ trong vòng 1 năm từ 2022 đến 2023, UAE đã thu hút thêm hàng tỷ USD. Đến nay số lượng doanh nghiệp trong lĩnh vực này để về Dubai ngày càng nhiều.
"So với Dubai, thành phố Đà Nẵng đáng sống hơn rất nhiều với thiên nhiên ưu đãi, nếu có những chính sách kiến tạo, trái tim của miền Trung có thể trở thành thủ phủ mới của tài sản số trong cả khu vực chứ không riêng Việt Nam," bà Lynn Hoàng - Giám đốc Quốc gia Binance nhận định./.